حزین لاهیجی_دیوانقصیده ها (فهرست)

قصیده شمارۀ 10 : در مدح امیر مؤمنان حضرت علی بن ابیطالب علیه السلام

1. در زیر لب آوازه شکستیم فغان را

2. گوشی بنما تا بگشاییم زبان را

3. شد سامعه ها چشمۀ سیماب، گشاید

4. دیگر صدف ما به چه امّید دهان را؟

5. افتاده ز جمع آوری، آشفته حواسم

6. شیرازه فروریخته اوراق خزان را

7. چون صبح اگر سینه، دم سرد گشاید

8. خاکی به دهان ریز ملامت نگران را

9. دور عجبی گردش این دایره دارد

10. وقت است که گردون بگذارد دوران را

11. اکنون اثر تربیت دهر بر آن است

12. تا صورت خرمهره دهد نطفۀ كان را

13. زین گاو و خرانی که درین مرتع خارند

14. حیرت سبل نور نظر شد دبران را

15. برخاسته زین شور زمین، چند بخاری

16. یک سر به کف غول هوا داده عنان را

17. خجلت دِهِ طبع دژم از صورت شخصی

18. بدنام کن از نسبت نوعی، حیوان را

19. این تیره نهادان که درین دایره هستند

20. جا تنگ نمودند میان را و کران را

21. کردند ز تجديد رسوم این رمۀ شوم

22. عزل از عمل خود خرد قاعده دان را

23. سیمرغ خود و قوّت پرواز مگس نیست

24. بال و پر این هیچ کسان همه دان را

25. بردند ز ما مفت و به ما باز فروشند

26. بیعانۀ این شرم توان داد جهان را

27. یاد است مرا این سخن از تجربه کاران

28. رخساره شجاعت نسبی حيز جبان را؟!

29. افسرده دلی بر خرد پیر چه آرد؟

30. اوضاع جهان پیر کند طبع جوان را

31. پیر خردم گفت ازین کار بکش دست

32. سرمایه به دامان نتوان کرد زیان را

33. این گلخنیان گرسنه از مایۀ جهلند

34. از نکهت گل باز ندانند دخان را

35. دیو امّت دعوی ست، سلیمان نبی کو؟

36. بنگر به کیان داده فلک جای کیان را

37. در جیب خریدار بها گرد کسادی ست

38. سودت بود آنگه که کنی تخته دكان را

39. با لخت جگر رخنۀ منقار فروبند

40. دود نفس داغ، گرفته ست جهان را

41. ناخن به خراش دل خوددار که عار است

42. دم لابۀ روبه صفتان، شیر ژیان را

43. خونابه مریز این همه، آن به که به خشکی

44. بندد رگ تاکِ قلمت رَه، سیلان را

45. برطاق بلندی قلم از دست فکندم

46. بازوی که تا می کشد این سخت کمان را؟

47. من دست به دل داده به پیمان خموشی

48. عشق آمد و از سینه به لب ریخت فغان را

49. کای صبح نفس روزنۀ فیض نبندی

50. ز آهنگ سگان ره نگذارد سیران را

51. گو اشرف خر، جمع کند مظلمۀ خلق

52. انصاف مبدّل نکند سیرت و شان را

53. گر خربطی آواز دهد، وقت مشوران

54. از نغمۀ چغزان چه زیان آب روان را

55. بر خود ستمی کرده، نه بر نکهت عنبر

56. گنده بغلی، گر شکند غاليه دان را

57. در کشور معنی تویی امروز سکندر

58. از صورت زشتان چه غم آیینه گران را؟

59. بر علم چه نقصان اگر از جهل بلافند

60. این مشت عوان زاده که عارند جهان را؟

61. خر عرعر و کبک از لب پرخنده زند دم

62. از قهقهه فرق است فراوان غثيان را

63. تا حقد و حسد هست، پریشان سخنی هست

64. هنجار نفس راست نباشد خفقان را

65. رنجور حسد چاره ای از خبث ندارد

66. بیمار نهفتن نتواند هذیان را

67. نبود عجبی از سگ دیوانه گزیدن

68. عقرب به سر نیش گشاید رگ جان را

69. معذور بود جاهل دیوانه، که باشد

70. اوهام خیالات بسی خواب گران را

71. بگذار به هم بادیه و بادیه گردان

72. در کعبۀ دل یافته ای امن و امان را

73. طوطی به شکر می تند و زاغ به جیفه

74. گرگ است پی کاری و کاری ست شبان را

75. بلبل به گلستان برد آغوش گشاده

76. در بیشۀ خود، نیک جعل بسته میان را

77. خر، گرم نهيق است به ارشاد طبیعت

78. بیچاره چه سازد که نیاموخت زبان را؟

79. در صیدگه، ارزان گوزنان شکر و شیر

80. مه نور خورد، مور برد ذرّۀ خوان را

81. از قسمت فیّاض ازل تعبیه دارد

82. معنی به لسان نی کلکت بلسان را

83. یا از اثر مدح شهنشاه عطابخش

84. کرده ست لبت، طبلۀ پرنوش، دهان را

85. آن شاه که در صید معانیّ ثنایش

86. چنگال به جایی نرسد ببر بیان را

87. سالار هدى، عروۀ وثقای الهی

88. اورنگ نشین، مملکت عزّت و شان را

89. یعسوب جهان حیدر کرّار که نامش

90. در کام، به شیرینی جان کرده زبان را

91. جست از صف کین، لمعۀ خورشید ثنایش

92. زد در بدن ابر، رگ برق دمان را

93. سرپنجۀ شیران عجم، مور بتابد

94. رحمش به ضعیفان چو دهد تاب و توان را

95. منعش چو دهد حادثه را تاب عتابی

96. بر گوشه نهد ابلق دوران جولان را

97. خلقش چو کند تربیت طبع رذایل

98. رونق، ملخ حرص دهد مزرع جان را

99. بر کوه کند سایه اگر ابر حسامش

100. از ژاله ستاند دیتِ لاله ستان را

101. بردارد اگر باد کفش دست تسلّی

102. گیرد دل دریا، تب و تاب عطشان را

103. شرع کهن ناطقه را نسخ نماید

104. جایی که گشاید لب اعجاز بیان را

105. گر خاک درش سرمه کند دیدۀ اعمی

106. خواند به شب از لوح قضا راز نهان را

107. بيجاده اگر همّت آن حوصله یابد

108. بی وزن تر از سرمه، کشد کوه گران را

109. بی نشئۀ فیض نظر خاک رَهِ او

110. تعمير نکردند خرابات مغان را

111. خاکستر آن شمع که در روضۀ او سوخت

112. شد غاليه سا، طرّۂ خیرات حسان را

113. ریزد پر جبریل به جولانگه مدحش

114. هان، ای نفس گرم نگهدار عنان را

115. شاها تویی آن بنده نوازی که غلامت

116. غیر از تو ندانسته، نه بهمان نه فلان را

117. در پیش من از دولت و اقبال تو گیتی

118. خاکی ست که در کاسه کنم قیصر و خان را

119. تا داشته ای بر سرِ من دست حمایت

120. بر تارک خورشید زنم چتر کیان را

121. مه کاسۀ دریوزه اگر پیش تو دارد

122. مهتاب شود مرهم ناسور، کتان را

123. گر خلق تو جانی به تن نامیه بخشد

124. بیرون کند از باغ جهان، رسم خزان را

125. بیچاره نصیری چکند، مرد یقین کیست؟

126. پی گم شده در راه ولای تو گمان را

127. آوازۀ بازوی عدو گير تو از بیم

128. ناخن کند از پنجه برون، شیر ژیان را

129. روزی که به ناورد هژبران قوی چنگ

130. پرواز دهد دست تو شاهین کمان را

131. گیسوی ظفر تاب دهد طرّۀ پرچم

132. سرخاب عدو غازه کشد، مهچۀ آن را

133. شمشیر نباید خم ابروی پر از چین

134. خنجر بجهاند مژۀ آفت جان را

135. با زخمه برد گوش به تن چرم گوزنان

136. حلقوم درد نای پرآوازه دهان را

137. از هم گسلد خام رگ اندر تن گردان

138. در هم شکند گرز گران بُرزیلان را

139. فتح آید و مستانه دهد بوسه رکابت

140. چرخ آید و قربان شود آن دست و عنان را

141. شاها منم آن بندۀ دیرینه که نامم

142. چون شهرت خورشید گرفته ست جهان را

143. امروز دو قرن است کزین خامه عطارد

144. دریوزه کند فیض و برد نفع قران را

145. در شش جهت این کوس که اقبال هنر کوفت

146. آوازۂ بیهوده فروشد ملکان را

147. در معرکه ها، بحر يسار است، یمینم

148. بی آب کند خامۀ من تیغ یمان را

149. گردد لب جادو نفسان زخمیِ دندان

150. گیرم چو به کف خامۀ اعجاز نشان را

151. از دولت مدحت همه سود است زیانم

152. نتواند ادا کرد دلم شکر زیان را

153. چون صوفی شوریده درون در طرب آرد

154. گلبانگ صریر قلمم سرو نوان را

155. هر جا که برآید دم جان پرور کلکم

156. در طبله کند آن نفس مشک فشان را

157. در شقّ انامل چو بجنبد قلم من

158. کور از رگ خارا بشمارد ضربان را

159. در تیره شب هند شود راه نفس گم

160. با آنکه لبم شعله فروز است، فغان را

161. در سرمۀ این خاک سیه، خفته خروشم

162. وین زمزمه شورانده زمین را و زمان را

163. سرچشمۀ حیوان کلامم به سیاهی ست

164. وین آب روان بخش گرفته ست جهان را

165. از طنطنۀ باد بهار نفس من

166. چون غنچه کنون قافيه تنگ است خزان را

167. مجنون تو روزی که به صحرای نجف بود

168. دل سجده بر از ذوق مکین، را و مکان را

169. بر تارک عزّت گل تجرید شکفتم

170. نشناخته پای شرفم خار هوان را

171. آتش به نهاد فلک افتاد ز رشکم

172. در قبضۀ آوارگیم داد عنان را

173. خصمانه حسد برد بر آن ناز و تنعّم

174. بازوی قضا تیر به زِه داشت کمان را

175. القصّه، درین بتکده افتاده ام امروز

176. مالیده به رخسار چو صندل یرقان را

177. بر دوش دل عاجز بی تاب و تحمّل

178. بربسته ز بار غم خود کوه گران را

179. خواهم که به کوی تو رسد باز غبارم

180. پیرانه سر، آغوش گشا بخت جوان را

181. دور از تو بسی تلخی ایّام چشیدم

182. دانی تو که یارای بیان نیست زبان را

183. از رفعت شانم، هدف تیر حوادث

184. گردن کشی از پای درآورد نشان را

185. شرم عدم ناطقه و شعلۀ شوقت

186. ریزد عرق از ناصيه، حسّان زمان را

187. لیکن چه کنم، چون نبود صبر و قناعت

188. در مدح و ثنایت دل شوریده بیان را؟

189. مشتاب حزین این همه گستاخ، عنان کش

190. میدان غمت هیچ ندانسته کران را

191. دستی به دل تنگ نه ای شور قیامت

192. از خامه شدی چهره گشا باغ جنان را

193. هر حادثه بگذشته و بگذشته حساب است

194. پایندگی این است جهان گذران را

195. چندان که درین کارگه انواع موالید

196. از عالم ارواح پذیرد سريان را

197. تا ماه برد مایۀ اشراق ز خورشید

198. تا مهر دهد نور سریر سرطان را

199. در پیكر والاگهران نور فزاید

200. از فیض تولّای تو آیینۀ جان را


بعدیقبلی

هیچ نظری ثبت نشده

ابیات برگزیده

* وجود ظاهرم تا چند بینی
* که اطلس‌هاست اندر برگ توتی
شعر کامل
مولوی
* صلاح کار کجا و من خراب کجا
* ببین تفاوت ره کز کجاست تا به کجا
شعر کامل
حافظ
* عشق آمد و عقل همچو بادی
* رفت از بر من هزار فرسنگ
شعر کامل
سعدی