لینک اشتراک گذاری
کپی شد
اندازهگیری و دقت وسیلههای اندازهگیری
در اندازهگیری کمیتهای فیزیکی همواره مقداری خطا وجود دارد. با انتخاب وسیلههای دقیق و روش صحیح اندازهگیری، تنها میتوان خطای اندازهگیری را کاهش داد، ولی هیچ گاه نمیتوان آن را به صفر رساند.
عوامل زیر نقش مهمی در افزایش دقت اندازهگیری دارد:
1) دقت وسیلۀ اندازهگیری: یکی از عوامل مهم در دقت اندازهگیری، دقت وسیلهٔ اندازهگیری است. بنابر یک قاعده کلی، خطای اندازهگیری توسط وسیلههای درجهبندی شده کمترین تقسیمبندی آن وسیله است و برای وسیلههای دیجیتال مثبت و منفی یک واحد از آخرین رقمی است که خوانده میشود.
2) مهارت شخص آزمایشگر: یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار روی دقت اندازهگیری، مهارتهای شخص آزمایشگر است. یکی از این مهارتها، نحوهٔ خواندن نتیجهٔ اندازهگیری است. خطای مشاهده، ناشی از اختلاف زاویۀ دید، در خواندن و گزارش نتیجۀ اندازهگیری تأثیر مهمی دارد.
3) تعداد دفعات اندازهگیری: برای کاهش خطا در اندازهگیری هر کمیت، معمولاً اندازهگیری آن را چند بار تکرار میکنند. میانگین عددهای حاصل از اندازهگیری به عنوان نتیجهٔ اندازهگیری گزارش میشود. البته در میان عددهای متفاوت، اگر یک یا دو عدد اختلاف زیادی با بقیه داشته باشند در میانگینگیری به حساب نمیآیند.
رقمهای بامعنا و گزارش نتیجۀ اندازهگیری:
رقمهایی را که بعد از اندازهگیری یک کمیت فیزیکی ثبت میکنید رقمهای بامعنا میگویند. رقم آخر، که غیر قطعی و مشکوک است و آن را حدس میزنیم نیز جزو رقمهای بامعنا محسوب میشود.
در ابزارهای اندازهگیری با نمایشگر رقمی (دیجیتال) آخرین رقم سمت راست نتیجۀ اندازهگیری، اگرچه ما آن را حدس نمیزنیم و توسط دستگاه گزارش میشود، ولی غیرقطعی و مشکوک است.
1 کدام یک از عبارتهای زیر نادرست است؟
- در اندازهگیری کمیتهای فیزیکی همواره مقداری خطا وجود دارد.
- با انتخاب وسیلههای دقیق و روش صحیح اندازهگیری، میتوان خطای اندازهگیری را به صفر رساند.
- دقت وسیلۀ اندازهگیری، مهارت شخص آزمایشگر و تعداد دفعات اندازهگیری از عوامل مهم در دقت اندازهگیری هستند.
- خطای اندازهگیری توسط وسیلههای درجهبندی شده کمترین تقسیمبندی آن وسیله است و برای وسیلههای دیجیتال مثبت و منفی آخرین رقمی است که خوانده میشود.
پاسخ: گزینۀ 2
با انتخاب وسیلههای دقیق و روش صحیح اندازهگیری، تنها میتوان خطای اندازهگیری را کاهش داد.
2 کدام یک از عبارتهای زیر نادرست است؟
- رقم آخر در یک اندازهگیری که غیر قطعی و مشکوک است و آن را حدس میزنیم نیز جزو رقمهای بامعنا محسوب میشود.
- نتیجهٔ یک اندازهگیری بصورت میانگین تمام عددهای حاصل از چندین بار اندازهگیری بیان میشود.
- دقت هر وسیلۀ اندازهگیری برابر کمترین مقداری است که میتواند اندازه بگیرد.
- رقمهایی را که بعد از اندازهگیری یک کمیت فیزیکی ثبت میکنید رقمهای بامعنا میگویند.
پاسخ: گزینۀ 2
در میان عددهای اندازهگیری شده اگر یک یا دو عدد اختلاف زیادی با بقیه داشته باشند در میانگینگیری به حساب نمیآیند.
3 در شکل روبهرو، کدام گزارش برای نشان دادن طول جسم مناسب است؟
پاسخ: گزینۀ 1
دقت اندازهگیری این خطکش و خطای آن طبق قاعدۀ ریاضی است اما چون دقت اندازهگیری یک رقم اعشار دارد خطای آن را گِرد میکنیم تا در محاسبات فیزیکی درست باشد در نتیجه خطای اندازهگیری برابر میشود. دقت کنید که در اینگونه موارد خطای اندازهگیری را به طرف عدد بالاتر گِرد میکنیم.
☑ در بسیاری از کارها، اندازهگیری طول با ابزارهای دقیقتر از خطکش میلیمتری انجام میشود. این ابزارها، کولیس و ریزسنج نام دارند که به دو صورت مدرج و رقمی (دیجیتال) ساخته میشوند.
بعدیقبلی
×
×
![]()
×
×
هیچ نظری ثبت نشده